دانشگاه شاهد
چند روزی است که اسامی معرفی‌شدگان چند برابر ظرفیت رشته‌های تحصیلی دارای شرایط خاص آزمون سراسری سال 1397 از جمله دانشگاه‌های شهید مطهری، شاهد، علوم قضایی و خدمات اداری دادگستری، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، علوم پزشکی بقیه‌الله (عج)، دکتری بیوتکنولوژی دانشگاه تهران، مدیریت بیمه موسسه آموزش عالی بیمه اکو در دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده غیرانتفاعی رفاه، دانشگاه غیرانتفاعی امام رضا(ع) و کلیه کدرشته‌های تحصیلی متمرکز دانشگاه فرهنگیان در پردیس‌های آموزشی و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران (رشته‌های مخصوص داوطلبان بومی و دارای تعهد استخدام) اعلام شده است و دانشجویان اعلام‌شده جهت انجام فرآیند مصاحبه باید در مراکز اعلام‌شده حضور یابند. نکته مورد اهمیت این است که عدم حضور داوطلبان به معنی انصراف آنها است و فرصت مجددی برای مصاحبه داده نمی‌شود. طبیعتا برای ورود به این دانشگاه‌ها نیاز است که افراد شایسته وارد آنها شوند، ولی فرآیند و رفتار بعضی مصاحبه‌شوندگان زمینه‌ساز حذف افراد از این پروسه می‌شود، به‌طوری که استرس ایجادشده یا صداقت داوطلبان مذاق مصاحبه‌شوندگان را شیرین نمی‌کند و شاید تعدادی از آنها توقع دروغ و کنترل شخصی از یک دانش‌آموز را که به تازگی دوران مدرسه خود را گذرانده، دارند و فرآیند مصاحبه سلیقه‌ای شده است. دانشجویان داوطلب این دانشگاه‌ها معتقد هستند حضور در این فرآیند استرسی ارزش تحصیل در این دانشگاه‌ها را دارد، ولی همیشه خواهان روش‌هایی برای کاهش این استرس هستند. وقتی با مصاحبه‌شوندگان دانشگاه‌های خاص در سال‌های گذشته صحبت می‌کنیم، به نکات جالبی اشاره می‌کنند. «فرهیختگان» در گزارشی به سراغ چند تن از این دانشجویان رفته است:
مصاحبه‌کننده را دعا کردم
محمد که اکنون دانشجوی ارشد یکی از دانشگاه‌های دانشگاه تهران است، با اشاره به اینکه وقتی برای مصاحبه به یکی از دانشگاه‌هایی که دارای مصاحبه هست، رفتم، استرس زیادی داشتم، گفت: «طبق قرعه‌کشی اسم من به‌عنوان آخرین نفری که باید مصاحبه شود، انتخاب شد و این عامل هم تاثیر زیادی در استرس من داشت.» محمد می‌گفت: «وقتی روی صندلی و رودرروی مصاحبه‌شونده نشستم، از شدت استرسم به من گفت که آروم باش و کمی آب به من داد. در طول تحصیل در آن دانشگاه هیچ وقت این فرد مصاحبه‌کننده را ندیدم، ولی واقعا با صحبت‌های خود تمام استرس من را از بین برد. سوالاتی که از من می‌پرسید را با صداقت جواب دادم. من واقعا فرد نمازخوانی بودم، از من پرسید وقتی وسط نماز رسیدی، چطور به نماز متصل می‌شوی؟ گفتم تا حالا این اتفاق برام نیفتاده و سعی می‌کنم زود به نماز بپیوندم. با خنده به پر کردن فرم ارزیابی من ادامه داد. من به سوالات او جواب دادم و درنهایت مصاحبه تمام شد. آخر مصاحبه به من گفت اگر قبول شدی من را دعا کن. همیشه از اینکه باعث کنترل استرس من شد و من به راحتی و با صداقت به او جواب دادم، دعاگویش بودم.»
به خاطر ظاهرم چیزی نپرسید
بهنام، دانشجوی فقه و حقوق یکی از دانشگاه‌های تهران است. وقتی با بهنام در مورد فضای حاکم بر جلسه مصاحبه‌اش صحبت می‌کردم، نکات جالبی می‌گفت؛ «چهره من با ریش بلند و لباس‌های گشاد از نظر دیگران بسیار مطلوب است، ولی ظاهر آدم‌ها با باطن‌شان متفاوت است. وقتی برای مصاحبه به یکی از دانشگاه‌ها رفتم، استرس زیادی داشتم، چون همه فکر می‌کردند من با این ظاهر مطمئنا در مصاحبه‌ها قبول می‌شوم.» بهنام گفت: «وقتی مصاحبه‌کننده چهره من را دید، تقریبا سوالی از من نپرسید و شروع به پر کردن فرم‌ها کرد. بعد از اعلام نتایج من در دانشگاه موردنظر پذیرفته شدم و وقتی با باقی بچه‌ها در مورد مصاحبه صحبت می‌کردیم، متوجه شدم مصاحبه‌کننده سوالاتی که از دیگران پرسیده را از من نپرسید و فهمیدم به خاطر ظاهر من بود که سوالی نپرسید.»
نام خیابان نمازجمعه را نمی‌دانستم
علیرضا که در مصاحبه این دانشگاه‌ها رد شده بود و اکنون دانشجوی یکی از دانشگاه‌های تهران است، در این‌باره گفت: «من تا زمان دانشجویی فرد آرام و گوشه‌گیری بودم، ولی در تمامی فعالیت‌های مدرسه شرکت می‌کردم و چندین بار به راهپیمایی و نمازجمعه رفته بودم. وقتی وارد اتاق مصاحبه شدم، استرس زیادی داشتم، چون تا به حال به این مکان‌ها نرفته بودم. مصاحبه‌کننده از من پرسید راهپیمایی رفتی؟ گفتم بله، گفت کجا رفتی؟ گفتم نمی‌دانم کدام خیابان بود. من تا آن لحظه واقعا به تنهایی خیابان انقلاب نرفته بودم و در راهپیمایی و نمازجمعه همیشه با سرویس مدرسه می‌رفتیم. مصاحبه‌کننده فکر می‌کرد من دروغ می‌گویم. در تمام طول تحصیل این دیدگاه را داشت که من حقیقت را بازگو نمی‌کنم، در حالی که من حقیقت را گفتم و فقط اسم خیابان راهپیمایی را نمی‌دانستم. شاید برای یک فرد 18-17 ساله خوب نبود که نام خیابان انقلاب را نداند، ولی واقعا من تا آن لحظه تنها آنجا نرفته بودم؛ یعنی نیازی نبود بروم. با اینکه از لحاظ رتبه کنکور، جزء رتبه‌های برتر پذیرفته‌شده در این مصاحبه بودم، ولی این دید مصاحبه‌کننده و به قول معروف سمجی او باعث شد فکر کند من حقیقت را نمی‌گویم، ولی واقعا این‌گونه نبود.»
سوالات معقول بود
علی که امسال برای مصاحبه یکی از دانشگاه‌های دارای مصاحبه دعوت شده بود، گفت: «وقتی وارد فضا شدم، جالب بود. تمامی افراد با لباس‌های گشاد و ریش بلند در این مکان حاضر شده بودند، ولی من ریش بلندی نداشتم، یعنی خانوادگی ریش‌هایمان دیر رشد می‌کند.» علی می‌گفت: «برای مصاحبه دو روز را تعیین کرده بودند؛ روز اول که استرس زیادی برای مصاحبه داشتم، از من سوالاتی در مورد احکام و نمازجمعه پرسیدند. برایم جالب بود که چرا اینقدر روی نمازجمعه مانور می‌دهند. من به تمامی سوالات مصاحبه‌کننده جواب دادم و فکر می‌کنم در روز اول نمره لازم را کسب کردم.» علی گفت: «از یکی از دوستانم شنیده بودم که در مصاحبه سوالات عجیب و غریبی می‌پرسند، ولی از این سوالات از من نپرسیدند و سوالات معقولی از احکام داشتند.»
پرتعدادترین سوالات
محمود هم یکی از دانشجویانی است که امسال برای مصاحبه یکی از دانشگاه‌ها دعوت شده بود و در مورد جریان مصاحبه خود به من گفت: «در ابتدای مصاحبه گوشی‌های ما را گرفتند و در جلسه مصاحبه سوالات متعددی از من پرسیدند. موضوعی که افراد مصاحبه‌کننده خیلی به آن توجه داشتند این بود که ابتدا از ما سوالاتی در مورد اطلاعاتی که داشتیم می‌پرسیدند و سوالات بعدی در حیطه جوابی بود که به سوال آنها می‌دادیم. سوالات متعددی از احکام و مسائل مهم روز هم جزء پرتعدادترین سوالات بود.»
هیچ اعمال سلیقه‌ای در گزینش دانشگاه صدا و سیما وجود ندارد
محسن شاکری‌نژاد، معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه صدا و سیما در گفت‌وگو با «فرهیختگان»، درباره ادعای برخی دانشجویان مبنی‌بر اعمال سلیقه شخصی در انجام گزینش از سوی دانشگاه‌ها می‌گوید: «در جریان رویه سایر دانشگاه‌ها درخصوص گزینش نیستم، اما ما در دانشگاه خودمان به دلیل اینکه جزء دانشگاه‌های وابسته هستیم و فلسفه تاسیس دانشگاه صدا و سیما تربیت نیرو برای رسانه ملی است، علی‌القاعده باید کسانی را جذب کنیم که دارای ویژگی‌های تراز رسانه ملی هستند.»
او در توضیح این موضوع تصریح می‌کند: «کسانی که در رسانه ملی شاغل هستند، با توجه به اینکه ما امروز در فضای جنگ رسانه‌ای و جنگ نرم هستیم، کسانی هستند که می‌خواهند به‌عنوان افسر جنگ نرم در خط مقدم خود که رسانه است، فعالیت کنند؛ از این رو باید دارای ویژگی‌هایی باشند و ما نیز در کنار سوالات علمی و تخصصی، از داوطلبان یکسری سوالاتی که برای ما مشخص می‌کند علاوه‌بر موارد علمی و تخصصی موردنیاز، چه ویژگی‌هایی در آنها وجود دارد را می‌پرسیم.»
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه صدا و سیما با بیان اینکه هیچ سلیقه‌ای در بحث گزینش این دانشگاه وجود ندارد، ادامه می‌دهد: «چارچوب سوالات کاملا مشخص است و براساس ویژگی‌هایی که یک فرد تراز و شاخص برای فعالیت در جبهه جنگ نرم باید داشته باشد، تدوین شده و مطابق با آن، سوالات پرسیده می‌شود و سلیقه شخص مصاحبه‌کننده دخیل نیست.»
شاکری‌نژاد می‌گوید: «یک زمانی ما می‌خواهیم دانشجویانی را در رشته روزنامه‌نگاری جذب کنیم. این فرد باید اطلاعات سیاسی روز داشته باشد و به همین دلیل کلیت سوالاتی که در این‌باره از شخص پرسیده می‌شود، تغییر چندانی ندارد؛ بلکه سوالات هستند که متناسب با مقتضیات زمان متفاوت است، ما در سالیان گذشته کمتر به مساله فضای مجازی در سوالات می‌پرداختیم، اما امروزه با توجه به گسترش این فضا که عملا گوی سبقت را از شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی ربوده‌اند، ما سمت و سوی سوالات‌مان به این حوزه نیز گرایش پیدا کرده و در حقیقت ممکن است براساس مقتضیات زمان یکسری تغییرات نیز در سوالات ایجاد شود.»
او با بیان اینکه ادعای برخی دانشجویان مبنی‌بر اعمال سلیقه در بحث گزینش را رد می‌کنم، معتقد است: «سوالات مشخص است، به‌طور مثال از فرد سوال می‌کنند که منبع کسب اطلاعاتش چیست؟ روزنامه، تلویزیون، فضای مجازی و… و این یک سوال ثابت است و وقتی از فردی درباره شناخت جناح‌های سیاسی بپرسند، این ربطی به سلیقه شخص ندارد.»
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه صدا و سیما می‌گوید: «قرار است ما برای صدا و سیما نیرو تربیت کنیم و اگر داوطلبی بگوید به‌طور مثال اصلا فلان مبانی را قبول ندارم، قطعا این شخص به درد دانشگاه صدا و سیما نمی‌خورد. البته او می‌تواند دانشجوی سایر دانشگاه‌ها باشد.»
منبع: دانشجویان ایران
