ساخت و ساز مسکن همچنان شغلی پردرآمد محسوب می شود؟
ساخت و ساز مسکن طی چهار دهه گذشته همواره در ایران به عنوان شغلی پرسود و پردرآمد محسوب میشد و بعضاً سازندگان مسکن بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ درصد سود میکردند تا اینکه از سال ۱۳۹۲ به بعد همزمان با جهش تا ۵۰۰ درصدی قیمت مسکن نسبت به سال ۱۳۸۶ قدرت خرید و اجاره مسکن به شدت کاهش پیدا کرد که باعث شد تولید و عرضه مسکن وارد فاز رکودی بشود.
“عضو هیأت مدیره انجمن انبوهسازان تهران میگوید که ساخت و ساز مسکن شاید هنوز ۳۰ تا ۴۰ درصد سود داشته باشد اما تورم عمومی از ما جلوتر حرکت میکند.”
فرشید پورحاجت (دبیر کانون انبوهسازان) هم با بیان این ادعا که مدیریت شهری میخواهد هزینه سرسامآور نیروهای مازادی که استخدام کرده را از سازندگان مسکن دریافت کند، معتقد است که نرخ عوارض باید متناسب با تورم عمومی باشد. در سال جاری در بعضی موارد هزینههای ناشی از عوارض شهرداری تا ۳۰۰۰ درصد افزایش یافته است. به گفته او بسیاری از سازندگان قدیمی یا ورشکست شدهاند یا به دلیل بالا بودن ریسک سرمایهگذاری در حوزه مسکن، عطای این عرصه را به لقایش بخشیدهاند.
پس از رشد لجامگسیخته مسکن که از نیمه دوم سال ۱۳۹۶ آغاز شد، موج انتقادات به سمت واسطههای ملکی و همچنین فعالان عرصه ساخت و ساز مسکن شدت گرفت. میانگین قیمت مسکن شهر تهران در اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ به متری ۱۲ میلیون و ۶۷۰ هزار تومان رسید و بیشترین رشد ماهیانه از سال ۱۳۹۲ تا کنون را در اردیبهشت ماه امسال تجربه کرد. ساخت و ساز مسکن در کل کشور در مقایسه با تقاضای مطلق به یک سوم کاهش یافته و روز به روز شاهد انباشت متقاضیان واقعی هستیم که به دلیل جهش قیمتها از خرید ناتوان شدهاند.
چند روز قبل بهاره آروین، عضو شورای شهر گفته بود: «تعادلی شوم میان چند صد نفر انبوه سازان پایتخت، رأس مدیریت شهرداری تهران و مدیران میانی در بدنه شهرداری تهران برقرار شده بود که هم با ناچیز بودن مبلغ رسمی عوارض، منافع انبوهسازان پایتخت تأمین شود، هم امکان انجام انواع تخلفات و توافقات خارج از ضوابط فراهم شود» … «این داستان تهران بوده است، شهری که فضا و آسمانش به حراج گذاشته شده است تا اضلاع این مثلث، در تمام این سالها، هوای منافع یکدیگر را داشته باشند آنچنانکه نرخ رسمی عوارض چند سال به روز نشود».
بعضی سازندگان اعلام میکنند که نرخ عوارض تا ۳۰۰ درصد افزایش یافته است. تجربه نیز نشان داده هرچه هزینههای ساخت بالا برود، سازندگان نهایتاً آن را بر روی قیمت تمام شده ملک محاسبه و از خریداران دریافت میکنند.
محمدمهدی مافی (عضو هیأت مدیره انجمن انبوهسازان استان تهران) با بیان اینکه سودهای تا ۴۰ درصدی بخش ساخت و ساز در واقع نوعی غلبه بر شرایط تورم عمومی محسوب میشود به ایسنا گفت: معمولاً در ساخت و سازهای شهری، سود سازندگان از واحدهای مسکونی بین ۳۰ تا ۴۰ درصد در مدت زمان دو ساله است. بیش از ۴۰ درصد به ندرت اتفاق میافتد و کمتر از ۴۰ درصد رغبت سرمایهگذاری را پایین میآورد. ولی معمولاً از زمان شروع تا پایان پروژه به طور دائم، تورم به سازندگان تحمیل میشود.
وی میانگین قیمت تمام شده یک واحد مسکونی در شهر تهران را ۸.۵ تا ۹ میلیون تومان دانست و افزود: با توجه به قیمت متوسط شهر تهران یعنی ۱۲.۶ میلیون تومان روی کاغذ، سازندگان ۳.۵ تا ۴ میلیون تومان سود میبرند اما با توجه به افزایش شدید قیمت زمین که مهمترین مؤلفه در بخش ساخت و ساز محسوب میشود دیگر نمیتوانند پروژهای همانند آنچه در حال حاضر میفروشند را بسازند و معمولاً سازندگان مجبور به تعریف پروژههای کوچکتر میشوند.
منبع: ایسنا