الغِیْبَه جُهْدُ العاجِزِ : غیبت و بدگویی تلاش آدم عاجز است .
کُلُّ شاهٍ تُناطُ برِجْلَیْها : هر گوسفندی با پاهای خودش آویزان می شود.
کُلُّ کَلْبٍ ببابه نَبّاحٌ : هر سگی در خانه ( صاحبش ) پارس می کند. ( سگ درِ خونه صاحبش شیره )
کُلُّ مَبْذُولٍ مَملُولٌ : هر چیزی که زیاد شد بی ارزش می شود.
کُلُّ هَمٍّ إلَی فَرَجٍ : پایان شب سیه سفید است.
کَما تَدِیْنُ تُدانُ : همچنانکه قرض بدهی به تو قرض داده می شود.
کَما تَزْرَعُ تَحْصُدُ : همانطورکه میکاری درومیکنی .
لا تَقْتَن مِنْ کَلْبِ سُوْءٍ جَرْواً : از سگ بد ، توله نگه مدار .
لِکُلِّ مَقامٍ مَقالٌ : هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد.
لَیْسَ الخَبَرُ کَالْمُعایَنَهِ : شنیدن کی بود مانند دیدن.
لَیْسَ الفَرَسُ بِجِلِّهِ : ( ارزش ) اسب به پالانش نیست .
ما أقْصَرَ اللَیْلَ عَلَی الراقِدِ : شب چه کوتاه است بر آدم خوابیده.
ما حَکَّ جِلْدَکَ مِثْلُ ظِفْرِکَ: کس نخارد پشت من جز ناخن انگشت من.
مِثْلُ النَعامَهِ لاطَیْرٌ ولاجَمَلٌ : مثل شتر مرغ که نه مرغ است و نه شتر.
المَرْءُ مِرْآهُ أَخِیْهِ : انسان آیینه ی برادرش است.
مَنِ اسْتَرْعَی الذِئْبَ ظَلَمَ : کسی که گرگ را شبان کند ظلم کرده است.
( ترحّم بر پلنگ تیز دندان ستمکاری بُود بر گوسپندان )
مِنَ الشَّوْ کَهِ تَخرُجُ الْوَرْدهُ : گل از خار بیرون می آید.
مِنَ القَلبِ إلَی القَلْبِ : دل به دل راه دارد.
مَفْتَلُ الرَجُلِ بَیْنَ فَکَّیْهِ : آدمی میان دو فلک است .
( زبان سرخ سر سبز می دهد بر باد )
مَن جَدَّ وَجَدَ : جوینده یابنده است.
مَنْ حَفَرَ بِئراً لاخیهِ وَقَعَ فِیها : چاه نکَن بهر کسی اوّل خودت دوّم کسی.
مَنْ صارَعَ الْحَقَ صَرَعَهُ : چراغی را که ایزد بر فروزد هر آنکس پُف کُند ریشش بسوزد .
مَنْ صارَ نَعْجَهً أکَلَهُ الذِّئْبُ : کسی که میش شد گرگ او را می خورد.
مَنْ لَمْ یُرِِدْکَ فَلا تُرِدْهُ : برای کسی بمیر که برات تب کنه.
وکُلُّ إناءٍ بالَّذِی فِیهِ یَرْشَحُ : از کوزه همان برون تراود که در اوست.
هَذا یَصیدُ و هَذا یَأکُلُ السَّمَکَهَ : این صید می کند آن دیگری ماهی را می خورد.
الهَوَی مِنَ النَّوَی : دوری و دوستی.
یأکُلنی سَبُعٌ و لا یأکُلنی کَلْبٌ : حیوان درنده مرا بخورد اما سگ نخورد.
یَحْمِلُ التَّمْرَ إلَی البَصْرَهِ : خرما به بصره می برد. ( زیره به کرمان می برد )
یَدُکَ مِنْکَ و إنْ کانَتْ شَلاّء : دست تو از تو است اگر چه چاق باشد.
یُقَدِّمُ رِجْلاً و یُؤخِّرُ اُخْرَی : یک پا پیش می نهد و یک پا به عقب بر می گردد .( آدم دو دل )
اُتْرُکِ الشرّ یَتْرُکْکَ : بدی را رها کن بدی تو را رها میکند .
اَجمَعُ مِنْ نمْلَه : ذخیره کننده تر از مورچه .
اَحقَد مِنْ جَمَل : کینه توز تر از شتر .
اَسْرَعُ مِنَ اللَمْح : سریع تر از چشم به هم زدن.
اِسْمَعْ و لا تُصَدِّقْ : بشنو و باور مکن .
اِقْلَعْ شَوْکَکَ بیَدِکَ : کس نخارد پشت من جز ناخن انگشت من .
اِنَّ الطُّیُورَ عَلَی أشْکالِها تَقَعُ : کبوتر با کبوتر باز با باز ، کند همجنس با همجنس پرواز .
انَّه نَسِِیْجٌ وَحْدهُ : او تافته جدا بافته است .
اَوَّلُ الغَیثِ قَطْرٌ : آغاز باران قطره است .
اَوْهَنُ مِنْ بَیتِ الْعَنْکَبُوتِ : سست تر ازخانه عنکبوت .
باکِرْ تَسْعَدْ : سحر خیز باش تا رستگار شوی .
بَلَغَ السِّکِّینُ العَظْمَ : کارد به استخوان رسید .
بَیْضَهُ الیَوْمِ خَیْرٌ مِنْ دَجاجَهِ الغَدِ : خرمای نقد به از حلوای نسیه است .
تَرْکُ الجَوابِ عَلَی الجاهِلِ جَوابٌ : جواب جاهل خاموشی است .
الجَزاءُ مِنْ جِنْس العَمَلِ : از مکافات عمل غافل مشو ، گندم از گندم بروید جو ز جو .
خالِفْ تُذْکَر : مخالفت کن تامعروف ومشهور شوی .
رُبَّ سُکُوتٍ أبْلَغُ مِنْ کَلامٍ : چه بسا سکوتی که رسا تر از سخن گفتن است .
رُبَّ طَرْفٍ اَفْصَحُ مِنْ لِسانٍ : چه بسا نگاهی که از زبان گویاتر است .
رُبَّ عَیْنٍ أنَمُّ مِنْ لِسانٍ : چه بسا چشمی که سخن چین تر از زبان است .
عِنْدَ الغا یَهِ یُعْرَفُ السَبْقُ : در پایان مسابقه پیروزی معلوم می شود .
العِیانُ لایَحْتاجُ إلَی الْبَیانِ : آنچه که عیان است چه حاجت به بیان است
