با گل پیاز سگ، اختصاصی ترین درمان کننده نقرس و رماتیسم و بیماری های کبدی آشنا شوید
نام علمی: Colchicum Automnale L .
از خانواده‌ی Liliaceae
نام انگليسي: Colchicum , Avtvmncrocus
نام‌هاي رايج: پیاز سگ، سورنجان، پياز حضرتي، گل حضرتي، مورنجان.
گل حسرت گياهي است علفي و پايا از تيره‌ی سوسنها و از دسته‌ی سورنجان‌ها این گیاه داراي پياز بزرگ و گوشت دار و محفوظ در پوشش‌هاي نازك و ريشه‌ی افشان است. برگ‌هايش باريك و دراز و نوك تيز بدون كرك و به رنگ سبز تيره است. گل‌هایش گلی رنگ‌اند و ميوه‌اش كپسول سه قسمتي و محتوي دانه‌هاي ريز زياد (70 تا 80 دانه در هر خانه) مي‌باشد.
در پياز گياه گل حسرت موسيلاژ، آميدون، آلكالوئيدهاي سمي به نام‌هاي كلشي‌سين و دمه‌كولسين و كولشي‌سيئن، قند، تانن، به مقدار كم رزين، و در دانه‌ی آن اسيد گاليك به مقدار كم، روغن، قند و كولشي‌سين وجود دارد.
قسمت مورد استفاده‌ی داروئي گياه گل حسرت دانه و ساقه‌ی زيرزميني خشك شده‌ی آن است. در ماه‌هاي تير و مرداد دانه‌ها از كپسول‌هاي رسيده (قهوه‌اي رنگ) جمع‌آوري مي‌شود. ساقه‌ی زيرزميني آن را در پاييز يا بهار كنده و در سايه يا آفتاب مي‌خشكانند.
خواصّ و اثرات دارويي: طبع گل حسرت گرم و خشك است.
خوردن 2 گرم از غده سفید آن با زنجبیل، پونه، زیره و همچنین با شیر تازه و قند تا سه روز برای تحریک و تقویت قوای جنسی اثر مفید نشان داده است. ضماد آن با زعفران و تخم مرغ در تسکین درد استخوان و تحلیل ورم های سفت و با سرکه برای درد مفاصل و آرتروز مفید است. شیاف آن که با روغن گوسفند یا گاو تهیه شود برای افتادن دانه بواسیر و تسکین درد آن بسیار نافع است.
گل حسرت داراي خاصيت درماني نيرو بخش، بادشكن، مسهل، افزايش دهنده‌ی نيروي جنسي، ضدّ بلغم و سودا و ضدّ نقرس است.
گل حسرت در موارد نقرس، روماتيسم، بيماري‌هاي كبد و طحال، يرقان، ورم طحال، دفع اخـلاط لزج، سياتيك (خوردن با صبر زرد)، درد مفاصل، آرتروز و باز کردن بيني (استنشاق) به كار مي‌رود.
گل حسرت اختصاصي‌ترين داروي ضدّ نقرس است و افراد مصرف‌كننده از اين گياه در درمان نقرس بايد به محض برطرف شدن عوارض بيماري مصرف دارو را قطع كنند. چون اثرات شديدي بر روي معده و روده مي‌گذارد، با قطع مصرف، اين عوارض برطرف مي‌گردد.
ضماد آن با زعفران و تخم مرغ در تسكين درد استخوان و تحليل ورم‌هاي سفت و با سركه براي درد مفاصل و آرتروز مفيد است.
شياف آن كه با روغن گوسفند يا گاو تهيه شود براي افتادن دانه‌ی بواسير و تسكين درد آن بسيار نافع است.
از تنطور دانه‌ی گل حسرت به مقدار 30 تا 40 قطره در روز اول و 40 تا 55 گرم در روزهاي بعد به عنوان داروي ضدّ نقرس با مقداري آب تناول شود.
توجه: غُدّه‌ی گياه گل حسرت سه نوع است. كه از نظر استعمال داخلي فقط نوع سفيد كه رنگ پوست خارجي غُدّه و نيز رنگ مغز غُدّه‌ی گياه سفيد است و داراي طعمي شيرين است توصيه مي‌شود.
به خاطر سميت شديد بايد فقط تحت نظر پزشك مصرف شود. اين دارو اساساً در درمان نقرس به كار مي‌رود.
منبع:کتاب گیاهان دارویی، هانس فلوک
