امروزه ترک اعتیاد تبدیل به مسئله ای شده که افراد و خانواده های آن ها را درگیر خود کرده است. اغلب افرادی که در دام اعتیاد می افتند و به مواد مخدر وابسته می شوند، تلاش های فراوانی برای رهایی از آن می کنند و همگی تمایل و اراده زیادی به خصوص در اول راه دارند. اما چرا با این وجود موفق به ترک نمی شوند و اغلب شکست می خورند؟ استفاده از روش های نامناسب درمانی و ترک خودسرانه، علت اصلی این اتفاق است. همچنین در بسیاری از روش هایی که افراد مبتلا به اعتیاد برای ترک استفاده می کنند، علل گرایش به مواد و ابعاد روانی این مسئله نادیده گرفته می شود. در واقع ریشه های اعتیاد بیشتر روانی هستند و به درون افراد بر می گردند. تا زمانی که ریشه ها و علل شناسایی نشوند و مورد درمان قرار نگیرند، رهایی از مشکل حاصل نمی شود. در ادامه مقاله، به صورت کامل در مورد ترک اعتیاد توضیح داده ایم.
ترک اعتیاد
ترک اعتیاد سایت هنر زندگی مجموعه فرآیندهایی است که به شخص معتاد کمک می کند تا به صورت فردی و یا تحت نظر متخصص، ماده مصرفی اعتیاد آور خود را ترک کند و از وابستگی به آن رها شود. این فرآیند زمانی سودمند واقع می شود که فرد ضمن قطع مصرف مواد، سبک زندگی خود را بهبود ببخشد و متعادل، بهنجار و با اعتماد به نفس رفتار کند. هدف از ترک مواد این است که فرد به زندگی طبیعی و سالم خود در دوران قبل از اعتیاد بازگردد. خماری کشیدن، علائم ترک، گرفتگی عضلات، تغییر رفتار، نشانه های فیزیولوژیکی و شناختی از چالش های دوران ترک اعتیاد است که فرد به واسطه ی این ها با لغزش ها و وسوسه های بسیاری مواجه می شود. بروز نشانه ها و چالش ها بسته به افراد مختلف و نوع موادی که مصرف می کنند، متفاوت است. موفقیت در رهایی از وابستگی و اعتیاد هم به عوامل گوناگونی بستگی دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از ویژگی های شخصیتی بیمار، میزان اراده و تلاش او، نوع ماده مخدر، حمایت اطرافیان، موقعیت اجتماعی، شدت وابستگی، چگونگی مقابله با اعتیاد و روش درمانی.
روش های مختلف ترک اعتیاد
پیش از هر چیز لازم است تا از روش های ترک آگاهی یابید و بهترین آن ها را متناسب با شرایط خود به صورت اصولی و صحیح برگزینید. دلیل بسیاری از شکست ها در ترک مواد، نداشتن برنامه برای درمان و ترک ناگهانی است.
روش سقوط آزاد
روش سقوط آزاد؛ روشی است که در آن خانواده ها و برخی کمپ های ترک اعتیاد به کار می گیرند. به این صورت که فرد معتاد را با طناب به تخت می بندند و قصد دارند تا در کمترین مدت زمان ممکن، فرد را ترک دهند. معایب این روش بیشتر از مزایای آن است. چرا که احتمال بازگشت به مصرف در آن بالا است. یعنی به محض این که فرد فرصت پیدا کند، دوباره وسوسه شده و به سمت مصرف مواد می رود. اشکال این روش آن است که در آن به علل روانی و گرایش فرد به مصرف مواد توجهی نمی شود. تعداد زیادی از افراد به خاطر مشکلات روحی روانی مانند افسردگی و یا اختلاف با خانواده به چیزی پناه می برند که در ابتدا به آن ها آرامش می دهد. اما در نهایت موجب نابودی ایشان می شود. تا زمانی که مشکل اصلی و ریشه ی اصلی برطرف نشود، فرد نمی تواند ماده ی مصرفی و در اصطلاح پناه خود را ترک کند. روش سقوط آزاد تنها باعث تشدید مشکل می شود.
ترک تدریجی اعتیاد
ترک تدریجی؛ روش مورد تأیید متخصصان است و فرد با این روش با مشکلات روحی و جسمانی کمتری مواجه می شود. با این وجود، در این روش هم نیاز به بررسی های روانی و روان درمانی وجود دارد تا فرد دوباره به سمت مصرف مواد بازنگردد. ترک تدریجی به کمک یک متخصص و کاهش دوز مصرفی تحت نظر او، عوارض و علائم ترک را به کمترین حد ممکن می رساند و احتمال موفقیت را بالا می برد.
روش ماتریکس از روش های ترک اعتیاد
ماتریکس به روش التقاطی معروف است. به این صورت که درمانگر در طول جلسات ماتریکس، چند روش روان درمانی را در کنار یکدیگر به کار می گیرد. درمان های انگیزشی، گروه درمانی، درمان شناختی رفتاری و خانواده درمانی همگی در روش ماتریکس جای می گیرند. در این روش نیاز است تا فرد به صورت مستمر چند روز درهفته را در مرکز درمانی حضور یابد. اما نیاز به حضور دائمی و یا بستری شدن وجود ندارد. این روش به صورت بلند مدت و با برنامه ریزی دقیق، ساختار بندی شده است و در هر جلسه، اقدامات و اهداف خاصی مشخص می شود. ترک با این روش در 16 هفته حاصل می شود. اما ممکن است بسته به شرایط فرد تا یک سال ادامه یابد. روان درمانی در کنار انواع روش های ترک، احتمال وسوسه شدن و بازگشت به مصرف را به صفر می رساند.
استفاده از داروها در درمان اعتیاد
داروهایی که در ترک اعتیاد مورد استفاده قرار می گیرند، شبه افیونی هستند و در واقع جایگزین مواد مصرفی فرد معتاد می شوند. مکانیسم این نوع از داروها که ب 2 یکی از انواع آن هاست، این است که مناطقی از مغز را که توسط مصرف مواد مخدر درگیر شده بودند، دوباره فعال می کنند و به این صورت از شدت علائم ترک و بدن درد کاسته می شود. متادون نیز از جمله داروهای معروفی است که در ترک اعتیاد به تجویز پزشک و یا خودسرانه مورد مصرف قرار می گیرد. اشکال این داروها این است که پس از مدتی فرد را به خود وابسته و معتاد می کنند و مشکلی جدید به وجود می آید. به همین دلیل لازم است تا در مصرف آن ها احتیاط شود. تنها به دستور پزشک، این داروها را و آن هم به مدت محدود و دوزهای مشخص مصرف کنید. دارو درمانی در صورتی که همراه با روش های روان درمانی به کار رود، تأثیرات مثبت زیادی برای رسیدن به هدف ترک، اعمال خواهد کرد.
نقش خانواده در ترکاعتیاد
اعتیاد یکی از اعضای خانواده، زندگی بقیه اعضا را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. در این شرایط، اعضای خانواده مجبور می شوند که برای حفظ بنیان خانواده، از آسیب های اعتیاد و نجات فرد معتاد، تمام تلاش خود را به کار گیرند. در بسیاری موارد سیستم خانواده به هم می ریزد و شرایط از کنترل خارج می شود. مراجعه به روانشناس و بهره مندی از مشاوره خانواده به اعضای خانواده کمک می کند تا در مورد فرد معتاد و کمک به او برای ترک، بهترین واکنش ها و رفتارها را داشته باشند. آموزش به خانواده ها در درمان اعتیاد تأثیر به سزایی دارد.
