استخراج اسیدهای چرب ضروری بدن از هسته سنجد

 اسیدهای چرب ضروری گروهی از اسیدهای چرب هستند که بدن قادر به ساختن آنها نیست و باید از طریق غذا تأمین شوند. این اسیدهای چرب نه تنها از قلب، رگ‌ها، سیستم دفاعی و عصبی بدن و… محافظت می‌کنند بلکه در اموری نظیر ساخت و ترمیم غشای سلولی، تنظیم ضربان قلب، فشار خون، تشکیل سلسله اعصاب و کامل شدن سیستم عصبی کودکان و… نقش دارند.

محققان دریافته‌اند که کمبود برخی انواع اسیدهای چرب باعث بروز ناراحتی‌های جدی مانند سکته قلبی، سرطان، مقاومت به انسولین، آسم، بیماری لوپوس، اسکیزوفرنی، افسردگی، افسردگی‌های پس از بارداری، پیری زودرس، گرفتگی عروق، چاقی، دیابت، ارتروز و آلزایمر می‌شود.

اهمیت رسیدن اسیدهای چرب به بدن انسان، محققان را در سراسر دنیا وادار کرده است تا به شناسایی گیاهان و غذاهایی بپردازند که اسیدهای چرب ضروری در آنها قابل توجه است و بر همین اساس محققان اندازه‌گیری و استخراج اسیدهای چرب آنها را به شیوه‌های مختلف انجام داده‌اند.

در همین زمینه، حمیده نامور محقق واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه سنجد دارای مواد مغذی مفیدی برای بدن و درمان برخی از بیماری‌ها است، گفت: میوه و هسته سنجد به لحاظ دارا بودن مقادیر بالایی از ویتامین‌ها، مواد معدنی، پروتئین، کلسیم و فیبر برای سلامت انسان بخصوص بانوان فواید زیادی دارد.

وی با بیان اینکه علاوه بر میوه سنجد، هسته این میوه نیز دارای مواد مغذی است، افزود: از جمله مواد مغذی مفید در هسته سنجد می‌توان به اسیدهای چرب اشاره کرد.

اسیدهای چرب در عملکرد بهینه سلول‌های بدن نقش بسزایی دارند. بدن به واسطه عدم توانایی در سنتز اسیدهای چرب نیازمند جذب این اسیدها از منابع غذایی است، هسته سنجد می‌تواند یکی از منابع تأمین کننده اسیدهای چرب برای بدن انسان باشد.

نامور ادامه داد: در این تحقیق برای استخراج اسیدهای چرب هسته سنجد از روش سیال فوق بحرانی در استخراج ترکیبات روغنی هسته سنجد استفاده شد که این روش برای نخستین بار صورت گرفته است. البته این موضوع با روش “اولتراسوندپا” در دنیا انجام شده است.

نامور افزود: در روش سیال فوق بحرانی، با بهره‌گیری از سیال «دی اکسید کربن» که نه تنها سمی نیست، بلکه ارزان و بدون تأثیر نامناسب بر کیفیت مواد غذایی است، روغن هسته سنجد استخراج شد. پس از آن با استفاده از دستگاه GC اقدام به استخراج اسیدهای چرب روغن حاصل از هسته سنجد شد.

وی با بیان اینکه نتایج حاصل از این تحقیق نشان از وجود پنج اسید چرب، شامل استاریک، پالمتیک، اولئیک، لینولئیک، لینولنیک در هسته سنجد داشت، ادامه داد: میزان دو اسید چرب اولئیک و لینولنیک بیش از سایر اسیدهای چرب هسته سنجد بود.

به نقل از روابط عمومی واحد علوم و تحقیقات، این تحقیق در قالب پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد با عنوان «بررسی شرایط عملیاتی در استخراج ترکیبات روغنی هسته سنجد با استفاده از سیال فوق بحرانی (دی اکسید کربن)» به راهنمایی دکتر سیما عسکری انجام شده است.