دولت ۴۵ میلیارد دلار را به جیب اغنیا میریزد/ مجلس در حال افزایش شکاف درآمدی و فاصله طبقاتی است
سیدجواد نوفرستی (اقتصاددان، استاد دانشگاه الزهرا و کارشناس اقتصاد انرژی) اخیرا در گفتگویی با ایلنا به تشریح عملکرد دولت و مجلس پرداخته است.
خلاصه و گزیده سخنان وی بدین شرح است: اگر دولت اقتصاد را تکانی بدهد و زمینه شرافتمندانه تعیین کردن حقوق و دستمزدها را فراهم کند؛ دیگر کسی پیدا نمیشود که به یارانه و سبد کالا با آن شکل توزیع تحقیرآمیزش نیازی داشته باشد.
دولت ۴۵ میلیارد دلار یارانه پنهان را به جیب اغنیا میریزد. این نحوه توزیع یارانهها در میان دهکهای درآمدی بسیار ناعادلانه است؛ چراکه سه دهک بالای درآمدی، از ۵۰ درصد این یارانهها استفاده میکنند. بالاترین دهک درآمدی بیش از ۱۰ برابر پایینترین دهک درآمدی از یارانه پنهان بهرهمند میشود.
حالا میشود از طریق طرح کارت انرژی یا حساب یارانه انرژی، از محل آزادسازی تعرفهها، یارانه پنهان ۴۵ میلیارد دلاری را به طور مساوری بین همه توزیع کرد و آن هنگام سهم محرومان و سهم کم مصرفها چند برابر سهمی است که در حال حاضر دارند. ۵۰ درصد خانوارها هیچ سهمی از یارانه بنزین ندارند؛ اما از آن طرف بهرهمندان (دهکهای بالای درآمدی) با وجود مصرف بسیار بالای بنزین، برق و… از یارانه پنهان بهرهمند میشوند.
اجازه بدهید که با مثال زدن یارانه نقدی به روشن شدن بحث کمک کنم. هشت سال پیش مصوب شد که به هر نفر ۴۵ هزار تومان یارانه پرداخت شود. نگاه کنید که قیمت دلار آن زمان چقدر بود حالا چقدر است. تورم چقدر بود، حالا چقدر است. اما یارانه همان است که بود! میخواهم بگویم که هیچگاه با افزایش تورم، افزایش نرخ ارز و افزایش قیمت بنزین و سایر سوختها، یارانه نقدی افزایش نیافت.
تورم و سقوط ارزش ریال، ارزش داراییهای غیرنقدی آنها را به عرش رساند. خودشان هم باورشان نمیشد که اینگونه ترک تازی کنند. ارزش دارییشان در سال ۹۷ دو تا سه برابر و حتی بیشتر شد؛ اما فقرا چون هیچ نداشتند نه تنها از افزایش تورم سودی نبردند؛ بلکه از آن چیزهایی که آرزوی داشتنشان را داشتند، هزاران کیلومتر دورتر شدند. اصل درد فقر اینجاست.
سوی دیگر تعمیق فقر، شیوه افزایش حقوقهاست. مجلس اعلام میکند که بر اساس لایحه بودجه، حقوق کارمندان ۲۰ درصد افزایش مییابد. از آنجا که اکثر نمایندگان مجلس و تصمیمسازان جز دهکهایِ بالای درآمدی هستند، هیچگاه به ضرر خود تصمیمی نمیگیرند. ۲۰ درصد افزایش برای کسی که ۱۰ میلیون تومان حقوق میگیرد، یعنی ۲ میلیون تومان اضافه پرداخت. اما برای کسی که ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان حقوق میگیرد برابر ۲۴۰ هزار تومان است.
بعد هم برای جلب رضایت آنها که طردشان کردهاند به آن شکل تحقیرآمیز سبد کالا میدهند. پرسش این است که چرا زمانی که خط فقر به اذعان مراکز پژوهشی حدود ۳ میلیون تومان است، اکثر کارگران، مستمریبگیران و کارمندان زیر یک و نیم میلیون تومان یا بین یک و نیم میلیون تا ۲ میلیون تومان حقوق میگیرند؟ حقوق و دستمزدها را شرافتمندانه کنید به سبد کالا و یارانه ۴۵ هزار تومانی نیازی نخواهیم داشت.
گفتنی است که، او سال گذشته نیز در گفتگو با ایلنا هشدار داده بود که عدهای در مقابل ساقط شدن قدرت خرید کارگران خود را به ناشنوایی زدهاند.