سینوزیت مزمن چیست و درمان آن چگونه است؟
سینوزیت نوعی التهاب است که موجب درد، فشار و تورم در سینوسها میشود. سینوزیت مزمن معمولا به شرایطی گفته میشود که بیش از ۱۲ هفته طول بکشد.
برخلاف سینوزیت حاد که اغلب به علت عفونت سینوسی ایجاد میشود، سینوزیت مزمن معمولا توسط باکتری ایجاد نشده و همیشه با درمانهای شایع مانند مصرف آنتی بیوتیکها بهبود پیدا نمیکند.
این نوع سینوزیت گاهی اوقات رﻳﻨﻮﺳﻴﻨﻮزﻳﺖ مزمن نیز نامیده میشود. در ادامه با بهترین روشهای درمان سینوزیت مزمن آشنا میشوید. افراد مبتلا به آلرژی و آسم ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به سینوزیت مزمن قرار بگیرند.
درمان سینوزیت مزمن:
سینوزیت مزمن، خود به خود از بین نمیرود و نیاز به درمان دارد. مدت زمان درمان، بستگی به علت اصلی خواهد داشت. به عنوان مثال، فردی که کانالهای سینوسی وی مسدود شده است، ممکن است پس از جراحی سریعا بهبود پیدا کند، در حالی که، افراد مبتلا به عفونت قارچی ممکن است نیاز به مصرف طولانی مدت داروهای ضد قارچ داشته باشند. آنتی بیوتیک زمانی مفید است که علت بروز سینوزیت، عفونت باکتریایی باشد. در برخی موارد میتوان از اسپریهای استروئیدی و قرص نیز استفاده کرد.
۱. درمانهای دارویی
از برخی داروها میتوان برای درمان سینوزیت مزمن استفاده کرد:
- از اسپریها مانند اسپری بکلومتازون یا قطرهها میتوان برای انواع سینوزیت مزمن استفاده کرد. استروئیدها به کاهش التهاب کمک میکنند.
- مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک برای ۳ تا ۴ هفته
۲. جراحی
اگر سینوزیت مزمن با درمانهای دارویی بهبود پیدا نکند، ممکن است از جراحی استفاده شود. هدف اصلی این روش درمان سینوزیت مزمن جراحی، بهبود مجرای تخلیه در سینوس است. شایعترین عمل، جراحی فانکشنال آندوسکوپیک سینوس (FESS) نام دارد. در این روش، جراح یک آندوسکوپ را وارد بینی کرده و با استفاده از آن میتواند کانالهای تخلیه سینوس را مشاهده کند. سپس، جراح میتواند هر گونه بافتی که باعث انسداد کانال شده است را از میان بردارد. این امر به بهبود تخلیه و تهویه سینوس کمک میکند. این جراحی معمولا در کاهش علائم سینوزیت مزمن بسیار موثر است.
علاوه بر این، یک راه دیگر برای درمان سینوزیت مزمن، روش جراحی انبساط کاتتر بالون از روزنه سینوس پارانازال است. در این روش، جراح یک بالون کوچک را از طریق لولهای انعطاف پذیر وارد سوراخ بینی کرده و به سینوس مسدود شده فشار میدهد. بالن به اندازهای پر خواهد شد که ناحیه مسدود شده را پوشش دهد. سپس بالون تخلیه و برداشته میشود. با استفاده از این روش، شانس بهبودی افزایش پیدا کرده و سینوس میتواند به خوبی تخلیه شود.
گاهی اوقات ممکن است از جراحی برای برداشتن پولیپ یا بهبود انحراف بینی نیز استفاده شود. جراحی سینوس معمولا خطرناک نیست. عوارض نادر آن عبارتند از: عفونت و خونریزی.
علائم سینوزیت مزمن:
زمانی که سینوسها به علت عفونت، تورم، تحریک یا واکنش آلرژیک نتوانند تخلیه شوند، در نتیجه، مخاط و دیگر مایعات مانند چرک، درون سینوسها باقی میمانند. این امر موجب تورم، تحریک یا عفونت سینوسها خواهد شد. به این التهاب، سینوزیت گفته میشود. سینوزیت حاد معمولا به علت سرماخوردگی یا عفونت خفیف ایجاد شده و معمولا در عرض ۱۰ روز از بین میرود. برخی از افراد مبتلا به سینوزیت حاد ممکن است نیاز به مصرف آنتی بیوتیک داشته باشند. سینوزیت مزمن معمولا بیش از ۱۰ روز طول خواهد کشید.
- بروز درد و فشار در بالای چشمها، در اطراف بینی و پشت گونهها (برخلاف سینوزیت حاد، درد ویژگی اصلی سینوزیت مزمن نیست. در بسیاری از موارد، فرد بیشتر احساس گرفتگی در صورت دارد تا درد)
- ترشح مخاط سبز یا زرد از بینی
- احساس گرفتگی و احتقان
- احساس درد در بینی یا گلو
- تب
- اختلال خواب
- عطسههای مکرر
- کاهش حس بویایی
شدت این علائم ممکن است کم و زیاد شود. در ابتدای سینوزیت حاد، علائم ممکن است شدید باشند و به تدریج علائم کاهش پیدا کنند. سپس، دوباره علائم بدتر شوند. برای تشخیص سینوزیت مزمن، علائم باید بیش از ۱۲ هفته ادامه داشته باشند.
علت بروز سینوزیت مزمن:
- سرماخوردگی یا بیماری آنفلوانزا: در اغلب موارد، سینوزیت حاد ناشی از سرماخوردگی یا بیماری آنفلوانزاست. ویروس سرماخوردگی یا آنفلوانزا میتواند وارد سینوسها شده و منجر به عفونت سینوسی شود.
- عفونت دندان: در برخی موارد، عفونت دندان میتواند به سینوس فکی (ماگزیلاری) سرایت کند.
- تخلیه نامناسب سینوس عفونی شده – کانال تخلیه سینوس ممکن است به طور کامل یا تا حدی مسدود شده باشد.
- تجمع مخاط در سینوس
- بروز تغییرات التهابی در دیواره سینوس به علت عفونت
- عود مجدد عفونت به علت تغییرات التهابی
تشخیص سینوزیت مزمن
معمولا پزشک بر اساس علائم، سینوزیت مزمن را تشخیص میدهد. پزشک سوالاتی درباره سابقه پزشکی شما خواهد پرسید. به عنوان مثال، آیا مبتلا به آسم، رینیت آلرژیک و یا عفونت مزمن دندان هستید یا خیر. همچنین، پزشک ممکن است بینی را به منظور بررسی هرگونه اختلال یا انحراف استخوان و یا دیگر مشکلات مانند پولیپ بینی معاینه کند. در نهایت، پزشک ممکن است اسکن بینی را توصیه کند.
اگر مبتلا به سینوزیت مزمن هستید و سیگار میکشید، ترک سیگار میتواند باعث بهبود علائم شود. همچنین، اگر مستعد ابتلا به سینوزیت مزمن هستید، باید مراقب بهداشت دهان و دندان خود باشید. زیرا ممکن است عفونت دندان منجر به بروز سینوزیت مزمن شود.
سینوزیت حاد:
در صورت عود علائم سینوزیت حاد میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:
- استفاده از مسکنهایی مانند پاراستامول یا ایبوپروفن: در برخی مواقع میتوان از مسکنهای قوی مانند کدئین نیز برای مدت زمان کوتاه استفاده کرد.
- استفاده از اسپریها یا قطرههای ضد احتقان بینی: به یاد داشته باشید بیش از ۵ الی ۷ روز از این اسپریها یا قطرهها استفاده نکنید. اگر برای مدت زمان طولانی از آنها استفاده شود، ممکن است سبب بدتر شدن احتقان در بینی شوند.
- استفاده از پکهای گرمایشی ممکن است به کاهش درد کمک کنند.
- استفاده از محلول نمک، ممکن است به تسکین گرفتگی و انسداد بینی کمک کند.